Sjötug styrjöld

Um þessar mundir eru liðin 70 ár frá upphafi síðari heimstyrjaldarinnar, sem hófst eins og kunnugt er með árás þjóðverja á Gdansk í Póllandi aðfaranótt 1.september 1939. Við Íslendingar tölum um síðari heimstyrjöldina en í flestum málum er talað um aðra heimstyrjöldina. Einhvernvegin þá finnst manni nú íslenska útgáfan öllu geðfelldari því maður vonar svo sannarlega að aldrei komi til þriðju heimstyrjaldarinnar, enda hætt við að hún yrði sú síðasta. Líklega yrðu ekki margir sagnfræðingar eftir til að skrifa um hana. Síðari heimstyrjöldin er að margra mati talin stærsti einstaki atburður mannkynsögunnar og hún hafði gífurleg áhrif sem jafnvel enn sér ekki fyrir endann á. Talið er að einhverjir milljóna tugir hafi látið lífið í þessum hildarleik og eyðileggingin var gríðarleg. Því er það dálítið kaldhæðnislegt að við Íslendingar skulum hafa grætt á tá og fingri á stríðinu. Þó deila megi um hvort sá gróði hafi orðið þjóðinni að öllu leiti til góðs. Ýmsir fylgifiskar fylgdu henni. Okkur var beinlínis sparkað beint inn í nútímann, landið komst í þjóðbraut eiginlega án þess að við vissum að því og hér varð mjög alvarleg byggðarröskun með tilheyrandi glundroða og spillingu. Menn sem auðguðust á hermangi komust í áhrifastöður í stjórnmálum og viðskiptum, áhrifum sem þeir síðan notuðu sér til að skipta með sér þjóðarkökunni. Ef til vill má færa því rök að það kerfi sem varð til upp úr stríðinu eigi einhvern þátt í hruninu núna, að minnsta kosti má leiða að því getum að þarna megi leita rótanna að okkar ágæta fjármálasiðferði.