Kvótakerfið í brennidepli

Frá því hefur verið skírt í fréttum að Evrópusambandið hafi hug á því að leita ráða hjá Íslendingum varðandi fiskveiðistjórn. Þeir hafa líklega komist í einhver plögg frá LÍÚ þar sem lýst er með fjálglegum orðum ágæti hins íslenska kerfis. Vegna þess að flestir aðrir hafa fundið þessu kerfi margt í móti. Hér skal ekki farið í það að ræða forsögu kvótakerfisins, sennilega hefur það í upphafi verið illskásta leiðin til að bjarga þorskinum frá útrýmingu. Framkvæmdin var hins vegar fáránleg. Það sem upphaflega átti að vera tæknileg útfærsla, það er að segja að skipta tilteknum afla milli skipa varð að einskonar peningaprentun. Verð myndaðist á kvótann og menn fóru að selja hann sín á milli eða leigja. Auðvitað var kerfið fáránlegt, það er nefnilega ekki til neitt verð á óveiddum fiski. Svo fór að margir útgerðarmenn töldu langskynsamlegast að hætta að róa til fiskjar heldur voru skipin bundin við bryggju og kvótinn leigður eða seldur. Þeir sem hann keyptu eða leigðu urðu svo að taka bankalán á okurvöxtum með þeim afleiðingum að sjávarútvegurinn er í raun kominn á ríkisframfæri ef ekki á framfæri þýskra banka. Þegar reyna á að greiða úr vitleysunni fer allt á hvolf og menn tala um landauðn. T.d. vekur athygli ályktun frá sveitastjórn Grímseyjar en rétt bráðum verður hverfi á Akureyri þar sem menn mótmæla fyrningarleiðinni. Þeir Grímseyingar ættu að minnast þess þegar einn kvótaeigandinn þar í byggðarlaginu seldi kvótann í burtu brá sér í land og keypti sjallann. Akureyringar mættu líka muna það þegar einn samherja frændinn labbaði burt með þrjá og hálfann milljarð, flutti til Reykjavíkur og fór að braska þar í fasteignum og þvíumlíku, sem ekkert kemur sjávarútvegi við.