Hatur og tjáning

Þeir voru eitthvað að funda í Reykjavík á dögunum um hatursáróður, eðli hans og afleiðingar. Spurningin um hatursáróður er mjög merkileg. Hún er reyndar spurning um það hversu langt maðurinn megi ganga í því að níða aðra menn og hvar mörk tjáningarfrelsis og hatursáróðurs liggja. Við getum flest eða öll verið sammála um að það er ekkert göfugmannlegt við það að níða niður eða gera lítið úr fólki vegna þess hvernig það er á litinn, vegna kynhneigðar þess, fötlunar eða annarra slíkra sérkenna.

En það er spurning: Hvenær er farið að gera lítið úr einhverjum? Það getur verið að gera lítið úr einhverjum að segja til dæmis að hann sé alkóhólisti, aðrir gorta sig af þessu sama. Svertingi sem gert er lítið úr getur sagt á móti að hann sé stoltur af því að vera svertingi, þeir hafi lagt margt mikilvægt til heimsmenningarinnar, til að mynda í tónlist. En auðvitað geta hatursáróður og haturstilfinningar haft gífurlega mikinn skaða í för með sér, eins og við sjáum og heyrum daglega þegar við fylgjumst með hinum norska Breivik sem venjulegir menn álíta vissulega ekki með öllum mjalla en segist sjálfur vera heilbrigðari en þeir sem yfir honum rétta.

En mörkin milli haturs og tjáningar er erfitt að setja og líklega verður okkar heilbrigða skynsemi fyrst og fremst að dæma þar um.