Austurfararnir

Seint á nítjándu öld voru miklir flutningar úr landi. Fjöldi fólks, ekki síst af Norður- og Austurlandi, ákvað að yfirgefa allt og hverfa á vit ævintýranna í Vesturheimi. Vonin var sterk í brjóstum margra, vakin af fjölda málglaðra agenta sem stjórnvöld sendu frá Bandaríkjunum og Kanada, enda hér að fáu að hverfa. Mest af því fólki sem af landinu flutti voru fátæklingar, oft fólk sem hreppurinn borgaði undir til að losna við framfærslu, en margt af því reyndist dugandi fólk þegar vestur kom.

Kenningar eru uppi um að þessir þjóðflutningar hafi að einhverju leyti stafað af því að landið hafi á þeim tíma hreinlega ekki borið alla sína íbúa. Og ekki er hægt að tala um sérstakan atgervisflótta þá þar sem lítið var yfirhöfuð um velmenntaða sérfræðinga á Íslandi hvort eð var. Þó eru líkur á að þessir landflutningar hafi dregið úr hagvexti og framþróun á vissum landssvæðum á Íslandi.  

Nú í dag liggur straumurinn í aðra átt, heim til gamla Noregs þaðan sem við upphaflega komum víst svo mörg. Og nú er talað um atgervisflótta því meðal þeirra sem til Noregs halda er mikill fjöldi sérfræðinga til dæmis á heilbrigðissviði þannig að til skorts í vissum starfsgreinum kann að koma fyrr eða síðar. Og hér er mikil vá fyrir dyrum. Landið getur hæglega lent í fátækrargildru líkt og þróunarlöndin ef það missir mikið af sínu menntaðasta og hæfasta fólki, rétt eins og þróunarlöndin hafa gert. Skynsamir menn hljóta því að sjá að ekki verður með góðu móti gengið lengra á braut lífskjaraskerðingar en hins vegar getum við varla farið út í að byggja lífskjörin á neyslu, drifinni áfram af gervipeningum. Við verðum því að fara að bretta upp ermarnar og gera eitthvað til að skapa verðmæti, til að fara að nýta auðlindir okkar til lands og sjávar. Hætta að binda hálfa þjóðina í hálaunastörfum við að selja sjálfum sér hlutabréf í sjálfum sér með veði í sjálfum sér hjá sjálfum sér.