Nonni á afmæli

Það hefur víst ekki farið framhjá neinum að Jón Sigurðsson, hann Nonni frá Hrafnseyri varð 200 ára í gær. Hrafseyri hét til skamms tíma Rafnseyri áður en menn áttuðu sig á því að þetta var afbökun, sennilega dansk ættuð á nafni Hrafns Sveinbjarnarssonar læknis sem staðurinn er kenndur við.            Sitthvað hefur auðvitað verið rifjað upp úr ævi þessa merka manns en einhvernveginn hefur maður samt á tilfinningunni að um sé að ræða fremur yfirborðskennda sagnfræði og ef til vill lítt í anda hans sjálfs. Jón var sjálfur mjög gagnrýnin í skrifum sínum hvort sem um var að ræða sagnfræði, hagfræði eða eitthvað annað. Ekki hefur farið fram mjög gagnrýnin umræða um hugmyndafræði hans og afleiðingar hennar. Eitt atriði má til dæmis nefna. Hina miklu áherslu sem Jón lagði á eflingu Reykjavíkur umfram aðra staði á landinu en á þeim tíma voru staðir á borð við Seiðisfjörð, Akureyri og jafnvel Ísafjörð ekkert síður öflugir. Hinsvegar hafði sá Vísir að embættismannaaðli sem myndast hafði á Íslandi, hreiðrað um sig í Reykjavík og má vera að Jón hafi vitandi eða óaðvitandi haft tilhneygingu til að snobba svolítið fyrir þessum aðli í stað þess að berjast fyrir því að hér yrði til þjóðleg embættismannastétt, jafnvel ekki endilega menntuð í Danmörku eða tengd hinu danska valdi. Þá er umdeilanleg sú áhersla sem hann leggur á frjálshyggju í kenningum sínum en litla á aukin félasleg réttindi. Kann þetta að hafa haft þau áhrif að mjög skortir á félagslega hugsun í Íslenskum stjórnmálum. Íslendingar hafa eytt peningum í allskonar vittleysu meðan hið félagslea kerfi er mjög vanþróað, samanborið við það sem tíðkast á norðurlöndum. Um leið og við minnumst mikilhæfrar frelsishetju meigum við samt ekki setja hann svo á stall að gallarnir hverfi í ofbirtu.