Þrjár leiðir

Það er mikið um þetta deilt þessa dagana hvort að kreppan sé búin eða hvort hún sé ennþá miklu dýpri en áður. Mikið hefur verið rætt og ritað um orsakir hennar en öllu minna um leiðir til að komast varanlega út úr henni. Þessa dagana stendur þjóðin á einhverskonar vegamótum og virðast þrjár meginleiðir standa til boða en enginn vegvísir gefur til kynna hver þessara leiða er best eða greiðfærust. Má segja að hver þessara leiða hafi sína kosti og sína galla. Sú leið sem einna greiðust og skynsamlegust virðist vera er sú að ganga í Evrópusambandið og taka upp evru svo fljótt sem hægt er. Þessi leið hefur þann kost að hún stuðlar að stöðugleika, lítilli verðbólgu, lágum vöxtum og stöðugleika en helsti galli hennar er að henni kann að fylgja nokkuð krónískt atvinnuleysi og viss ósveigjanleiki í efnahagskerfinu í landi sem býr við mjög sveiflukennt náttúrufar. Önnur leiðin er sú að afnema öll gjaldeyrishöft, láta krónuna síga til botns og valda þar með óðaverðbólgu. Þessari leið myndi fylgja nauðsyn þess að afnema verðtryggingu lána eða taka upp verðtryggingu launa þannig að við tæki víxlverkunarástand það sem hér ríkti fyrir þjóðarsátt. Þar sem sparifé landsmanna var notað sem eldsneyti á verðbólgubálið sem brenndi upp allar eigur manna. Þriðja leiðin er það sem við gætum kallað kyrrstöðuleið en það er að halda upp nokkurn veginn núverandi kerfi, verðtryggðri lág gengiskrónu með gjaldeyrishöftum og okurvöxtum til að halda uppi að einhverju leiti falskri gengisskráningu. Ef til vill getur þetta gengið í einhvern tíma en til lengdar veldur það samdrætti í fjárfestingu, atvinnu og þar með lífskjörum. Það er því ljóst að okkur er mikill vandi á höndum og spurningin vaknar hvort hægt sé að halda úti svona litlu hagkerfi án þess að um einhverskonar gervi hagkerfi sé að ræða með skrípaleik á borð við útrásina svokölluðu.